ዕጣን

2024 ደራሲ ደራሲ: Jasmine Walkman | [email protected]. ለመጨረሻ ጊዜ የተሻሻለው: 2023-12-16 08:26

ዕጣን መንፈሳዊ ንፅህናን የሚያመጣ ቅዱስ መዓዛ ያለው ሙጫ ነው። “መለኮታዊ እንባ” ተብሎ የሚጠራው ዕጣን እስካሁን ድረስ ሳይለዋወጥ ከቀረው ጥንታዊ ዕጣን ውስጥ አንዱ ነው ፡፡ በአስተማማኝ ሁኔታ ዕጣን ከመቼውም ጊዜ ከሚነግዱ በጣም ጥንታዊ ዕቃዎች ውስጥ አንዱ ነው ፡፡

ጥሩ መዓዛ ያለው ድብልቅ ከጥንት ጊዜ ጀምሮ በሕንድ ፣ በቻይና እንዲሁም በክርስቲያን አምልኮ ወቅት እንደ ዕጣን ዕጣን ጥቅም ላይ ውሏል ፡፡ ግብፃውያን የሚያድሱ የፊት ጭምብሎችን ለማዘጋጀት በመጠቀም ዕጣንን ለማሳመር ይጠቀሙ ነበር ፡፡

ዕጣን የቡርሴሬሳ ቤተሰብ አንድ ጥሩ መዓዛ ያለው የዛፍ ጭማቂ ነው። ጥቅጥቅ ያለ ዘውድ ያለው እና የሚያምር ሐምራዊ አበባ ያለው ይህ ዝቅተኛ ዛፍ እጅግ በጣም አናሳ ነው - በምስራቅ አፍሪካ (ሶማሊያ ፣ ኢትዮጵያ) ፣ በአረቢያ ባሕረ ገብ መሬት እና በሕንድ እና በኢራን ፡፡ ዛፉ በተለይ ቆንጆ ነው ፣ እና የላቲን ስሙ ቦስዌሊያ ሳክራ (ተመሳሳይ ቃላት ቢ ካርተር ፣ ቢ thurifera) ነው።

የ ዕጣን ዕጣን የሺህ ዓመት ሃይማኖታዊ ቁርጠኝነት አለው ፡፡ እሱ መዓዛው እንደሚያነፃ ይታመናል ፣ እና እሱ ራሱ በጥብቅ ተለይቷል - ሲሞቅ ሙጫው ይለሰልሳል እና ጠንካራ ደስ የሚል የበለሳን መዓዛ ይወጣል። በጥንቷ ግብፅ ዕጣን ከዝግባ ሙጫ እና ከኑዝ እሸት ጋር ለማፅዳት ያገለግሉ ነበር ፡፡

ስለ እውነት ዕጣን የቦስዌሊያ ካርቴሪ ዛፍ ሙጫ ተደርጎ ይወሰዳል ፡፡ በመነሻቸው የተሰየሙ ሌሎች ዕጣን ዓይነቶች አሉ - የህንድ ዕጣን ፣ የኢየሩሳሌም ዕጣን ፣ የአፍሪካ ዕጣን ፡፡

ለቦስዌሊያ ካርቴሪ ሽታ በጣም ቅርቡ የሆነው የቦስዌሊያ upifeሪፋራ ነው ፣ ማለትም የሚገኘው በሶማሊያ እና በኢትዮጵያ ነው ፡፡ ይህ የአፍሪካ ዛፍ “አቢሲኒያን” ከሚለው ሙጫ ጋር “ያለቅሳል”። የሕንድ ዕጣን የሚመነጨው በሕንድ እና በፋርስ ከሚበቅለው የቦስዌሊያ ሰርራታ ሮክስብ ዛፍ ነው ፡፡

በቀርጤስ ባሕረ ገብ መሬት ላይ እና በትንሽ እስያ ውስጥ ይባላል ከዱር ቁጥቋጦዎች ሲስታስ ክሬቲከስ እና ሲ ሲፕሪየስ ከቤተሰብ ሲስታሴአይ የሚወጣው ክሬታን ዕጣን ፡፡ ይህ ሙጫ በእንስሳት ድንገተኛ የሜካኒካዊ ጉዳት ምክንያት ከቅርንጫፉ እና ከቅርንጫፉ ቅርፊት ይለቀቃል ፡፡

በአቅራቢያው የሚሰማሩ እንስሳት ሱፍ ከተለዩ ዕጣን እህሎች ጋር ተጣብቋል ፡፡ ከዚያ እረኞቹ እንስሳቱን ቀቅለው ዕጣን ይሰበስባሉ ፡፡ ኦቫል ኬኮች ወይም ዱላዎች ከእሱ የተሠሩ ናቸው ፡፡ ይህ የእንጨት ሬንጅ ቡናማ እና ሊለጠጥ የሚችል ፣ በባህሪው ደስ የሚል ሽታ አለው ፡፡

ዕጣን በጥንት ጊዜ መጽሐፍ ቅዱሳዊ ጽሑፎች ከወርቅ ጎን ለጎን የሚጠቀሰው ተፈጥሯዊ ምርት ነው ፡፡ በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ በቤተክርስቲያን የስላቮን ዕጣን ውስጥ “ሊባኖስ” በሚለው ስም ይነገራል - በጣም ጥንታዊ ከሆኑት ዕጣን አንዱ ነው ፡፡ በቀድሞዎቹ የመጽሐፍ ቅዱስ ትርጉሞች ውስጥ ቤተክርስቲያኗ ስላቮኒክ “ሊባኖስ” (ወይም ዕጣን) ከጥንታዊው ግሪክኛ “ላዳንኖን” ነው ፡፡ ይህ የአትክልት ዝቃጭ የአረብኛ ቃል ነው።

ዕጣን እስከ ዛሬ ድረስ በብዙ ሃይማኖታዊ ቤተ እምነቶች ለዕጣን የሚያገለግል የማጥራት ሃይማኖታዊ ዕጣን ነው ፡፡ የተንሰራፋው ጥሩ መዓዛ ያለው ጭስ ከሰማይ በፊት መስዋእትነትን እንደሚያመለክት ይታመናል። ዕጣን ምሳሌያዊ ትርጉም በሕልም አላሚዎች ውስጥም ይገኛል ፡፡ እንደነሱ አባባል አንድ ሰው ዕጣን ወይም ዕጣን ከእሱ ጋር በሕልም ቢመለከት ይሳካል ፣ አደጋን ያስወግዳል ወይም ችግሮቹን ይፈታል ፡፡ በሕልምህ ውስጥ ዕጣን ከጠጣህ የተስፋ እና የምሥራች ምልክት ነው ፡፡

ዕጣን ማውጣት

ዕጣው የተገኘው ከሚጠጋው ዛፍ ከዛፍ ጭማቂ ሲሆን በፀደይ ወቅት ብዙውን ጊዜ በመጋቢት መጨረሻ ላይ በዛፉ ቅርፊት ላይ ጥልቅ ቅኝቶች ይደረጋሉ ፡፡ በዚህ ምክንያት ከእነዚህ ጭማቂዎች ውስጥ የወተት ጭማቂ መፍሰስ ይጀምራል ፣ ይህም በአየር መጋለጥ ምክንያት ቀስ በቀስ መጠናከር ይጀምራል ፡፡

በዚህ መንገድ ዕጣን የተሠራበት ቅጽ ከአምበር ቢጫ እስከ ዝገት ያለው ቀይ ቀለም እና የባህርይ ሽታ ባለው ክብ እህል ውስጥ ነው ፡፡ አረቦች ይህን የወተት ጭማቂ ከሺዎች ዓመታት በፊት “የአማልክት እንባ” ብለውታል ፡፡ በዛፎች ግንድ ላይ ዕጣን ማድረቅ ከሦስት እስከ አራት ሳምንታት ይወስዳል ፡፡ ከዚያ እስከ 400 ግራም ዕጣን ከአንድ ዛፍ በመሰብሰብ መሰብሰብ ጊዜው አሁን ነው ፡፡

ዕጣን ታሪክ

የዕጣን ታሪክ በተለምዶ በኦማን ውስጥ ከሚገኘው ዶፋር አምባ ጋር ይገናኛል ፣ የአከባቢው ነዋሪዎች እንደ ክፍት አየር ቤተመቅደስ ያከብራሉ ፡፡ በመለኮት እንባ "የሚያለቅሱ" ውድ ደኖች የሚበቅሉት እዚህ ነው - ጥቅጥቅ ያሉ አክሊሎች እና ጥቅጥቅ ያለ ጥላ ያላቸው ቆንጆ ደኖች ፣ የእጣን መዓዛ ይይዛሉ ፡፡

ለሺዎች ዓመታት ዕጣን መላውን የአረቢያ ልሳነ ምድር በሚያቋርጠው የበረሃ ደቡባዊ ክፍልን በሚያዋስነው በዚህ በጣም ሩቅ በሚመስል ስፍራ ይኖሩ የነበሩ የአከባቢው Bedouins ብቸኛው የገቢ ምንጭ ነበር ፡፡ አለታማ በሆነው ከፍ ባለ አምባ ላይ ዕጣን ደኖች የሚበቅሉበት የኦማኒ ዶፋር ግዛት የሚገኘው እዚያ ነው ፡፡ አካባቢው ሁል ጊዜ በወፍራም ጭጋግ ስለተሞላ የአካባቢው ሰዎች ዕጣን የዛፎች ጠል ነው ብለው ያስባሉ ፡፡

ከጊዜ በኋላ ዶፋር ለእጣን ንግድ እጅግ አስፈላጊ ማዕከል ሆነች ፡፡ አንድ አፈ ታሪክ ሕፃኑን ኢየሱስን ሊያመልኩ ከመጡት ሦስት ጠቢባን አንዱ ይናገራል ፡፡ ጠቢቡ በስጦታ ያረጀው ዕጣን ከዶፋር እንደሆነ ይታመናል ፡፡ ከዚያ በፊትም እንኳን ሰዎች የዚህ ጥሩ መዓዛ ያለው ዕጣን ዲያብሎስን ሊያባርረው ይችላል ብለው ያስቡ ነበር ፡፡

ዕጣን በተለያዩ ሃይማኖቶች ውስጥ ቅዱስ ነው ፡፡ ነቢዩ ሙሐመድ እንኳን ለጸሎት እና ለደስታ መዓዛዎች እጅግ በጣም እንደከበሩ ተናግሮ እርኩሳን መናፍስቱን ከሙስሊሙ ዓለም እያባረረ በየዕለቱ አርብ ዕጣኑ መሰማት በአጋጣሚ አልነበረም የሚጤስ ዕጣን ሽታ በክርስትናም ሆነ በሂንዱዝም ውስጥ እንደ መለኮታዊ ቅርርብ ምልክት በሰፊው ጥቅም ላይ ውሏል ፡፡

በአሁኑ ጊዜ የዕጣን ዛፎች የት እንደሚበቅሉ እና እነሱን ለማግኘት አጠቃላይ አሰራር ምን እንደሆነ የሚያውቁት አዛውንቶች ብቻ ናቸው እና በዓለም ውስጥ ዕጣን የሚወጣባቸው ጥቂት ቦታዎች ብቻ ናቸው ፡፡

ከሚዛመዱት ሃይማኖታዊ ባህሎች መካከል ዕጣን የጥንት ቻይናውያንም ናቸው ፡፡ አእምሯቸውን እና ነፍሳቸውን ያነፃል ተብሎ ይታመናል ተብሎ በሚታመን የዕጣን ጭስ ታጥበዋል ፡፡ ዕጣን በሚነድበት ጊዜ ጥሩ መዓዛ ያለው ጭሱ ጠመዝማዛ በሆነ ሁኔታ ይወጣል ፣ ስለሆነም ቻይናውያን ወደ ላይ ወጥቶ ከመለኮታዊው ጋር ቀጥተኛ ግንኙነትን የሚያደርግ የመነሳሳት ምንጭ እንደሆነ ያምናሉ ፡፡

ዕጣን ጥንቅር

ዕጣን ከ50-60% ሙጫዎች ፣ ከ20-30% ሙጫ ፣ ከ6-8% ማዕድናት እና ከ3-7% አስፈላጊ ዘይቶችን ይል ፡፡ ዕጣኑ ሊፈጭ ይችላል ፣ እና የተገኘው ዱቄት በከፊል በውኃ ውስጥ ይቀልጣል እና መራራ ጣዕም ያለው ደመናማ ኢምሱ ይፈጥራል። የእጣን ዛፎች ሙጫ በኢታኖል ውስጥ በተሻለ ሁኔታ ይሟሟል።

ዕጣን ጥቅሞች

የዕጣን ጥሬ ዕቃዎች ከሃይማኖታዊ ሥነ-ሥርዓቶች እና ዕጣን በተጨማሪ በመዋቢያዎች ኢንዱስትሪ ውስጥ በተለይም በሽቶ መዓዛ ውስጥ በስፋት ጥቅም ላይ ይውላሉ ፡፡ ሐ ዕጣን ሳሙናዎች ፣ ዲዶራንቶች እና በአብዛኛው የምስራቃዊ መዓዛ ያላቸው የወንዶች ሽቶዎች ይመረታሉ ፡፡ ዕጣን አስፈላጊ ዘይት በአሮማቴራፒ ውስጥ በሰፊው ጥቅም ላይ ይውላል ፣ ግን በሆሚዮፓቲ እና አልፎ ተርፎም በመድኃኒት ውስጥ ነው።

በኢየሩሳሌም ጆንስ ሆፕኪንስ ዩኒቨርሲቲ እና በኢየሩሳሌም የዕብራይስጥ ዩኒቨርሲቲ ተመራማሪዎች ፀረ-ድብርት ውጤት ያላቸው አነስተኛ መጠን ያላቸው ዕጣን ብቻ እንደሆኑና ፍርሃትን ፣ ድብርት እና ጭንቀትን በከፍተኛ ሁኔታ ሊያጠፋ እንደሚችል ተገንዝበዋል ፡፡

ዕጣን መጠቀም በሳይኮቴራፒ እና በማሰላሰል ታላቅ ነው ፡፡ ይህ የሆነበት ምክንያት የእጣን መዓዛ የሰውን ኃይል በሞላ በመሙላት አጠቃላይ ድምፁን ከፍ ሊያደርግ ይችላል ተብሎ ስለሚታመን ነው ፡፡ ዕጣን ኦውራን ለመጠበቅ በጣም ጠንካራ መንገዶች ተደርጎ ይወሰዳል ፣ ይህም በተመሳሳይ ጊዜ የጤንነት እና የሰላም ስሜት ይፈጥራል። በመድኃኒት ውስጥ የእጣን መዓዛ ጥቅም ላይ የሚውለው እንቅልፍን ለማስወገድ ፣ የሌሊት ፍርሃቶችን እና ጭንቀቶችን ለማስወገድ እና በሰዎች ላይ እንቅልፍን ሙሉ በሙሉ ለማጠናከር የተረጋገጠ በመሆኑ ነው ፡፡ እንደ ታላቁ ፒተር ዲኑቭ ገለፃ የእጣን መፍትሄ የአርትራይተስ በሽታን በደንብ ለማከም ይችላል ፡፡